به یاد زاد روز رودکی پدر شعر پارسی

 

چنانکه در تاریخ آمده رودکی علاوه برسرایش اشعارفارسی از چنگ نوازان قابل دوران خویش نیز بوده‌ است و تبحر وی در ترکیب واجرای این دومقوله تابه حدی بوده که برایش نیروی افسونگری قایل شده اند.یکی ازحکایات مشهوری که دلالت براین موضوع دارد به نقل از چهار مقاله نظامی عروضی چنین روایت می کند که چون امیرنصر سامانی از بخارا به هرات می ‌رود چنان دلبسته آب و هوای آن دیار می‌گردد که بازگشت را فصل به فصل عقب می‌اندازد و تا چهار سال به همراه ملازمانش در هرات می‌مانند. لشکریانش که دلتنگ بخارا شده بودند به رودکی که در آن زمان نزد امیر مقبول القول بود روی آورده به او گفتند اگربتواند شاه را به بازگشت به بخارا ترغیب کند پنجاه هزار درم به او پاداش می‌دهند. رودکی که می‌دانست در آن هوای لطیف حرف و نثر کارگر نمی افتد قصیده ای  می ‌سراید و هنگامی که امیر سامانی صبوحی کرده بود، چنگش را به دست گرفته و آن تصنیف را با آواز می‌خواند و چنین می شود که  امیر چنان تحت تاثیر قرار می‌گیرد که بدون آنکه کفش در پایش کند سوار بر اسب شده و مستقیم به سوی بخارا می‌تازد.  نقل است که کفش‌هایش را تا دو فرسنگ به دنبال او می‌ بردند و همچنان به پوشیدنشان درنگ نمی کرد . و البته رودکی پنجاه هزار درم از لشکریان وی می‌گیرد . و قصیده فوق همان است که اجرای معروفی از آن نیز به یادگار مانده است و تا آپ بودن این پست با فعال نمودن صدای وبلاگ قابل پخش می باشد.

تاجیکها و روسها بیش از سایر پژوهشگران در باره رودکی تحقیق کرده اند . شوروی در سال ۱۹۵۸ تمبر یاد بود اورا چاپ و منتشر ساخت. دولت وقت ایران سوم دی ماه سال ۱۳۳۷(۱۹۵۸) همزمان با پارسی زبانان شوروی و مردم افغانستان زاد روز رودکی را با شکوه تمام بر گزار کرد ، اما با جزیی اختلاف عنوانش را یکهزار و یکصدمین زاد روز رودکی گذارد و قرار شد در محل ساختمان دبستان دولتی رودکی در خیابانی منشعب از خیابان حافظ یک تالار هنر به نام رودکی بسازند که ساخته شد( پس از انقلاب ۱۳۵۷ نام تالار رودکی به تالار وحدت تغییر داده شده است ). در ایران نیز همان سال تمبر پستی رودکی چاپ و به جریان گذارده شد. رودکی نه تنها شاعر بلکه نوازنده و خواننده هم بود . مجسمه های او در میدانهای شهرهای کشورهای پارسی زبان قرار داده شده است تا از زحمات او قدردانی شده باشد . پیش از رودکی هم شاعران پارسی گو بودند ، ولی رسم بر این شده است که بگویند: شعر پارسی با رودکی دوباره به دنیا آمده است.
رودکی در روستای بَنُج از ناحیه رودک درنزدیکی نخشب و سمرقند از خراسان قدیم و تاجیکستان امروزی به دنیا آمد و نامش ابو عبدالله جعفر ابن محمد بود در دوران سامانیان می زیست که در تاریخ ایران پس از اسلام ، بیش از هر زمان دیگر برای احیاء زبان فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی کوشیدند .
از اشعار رودکی که غزل ، قصیده ، مثنوی و قطعه است و از تو صیفهایی که کرده است به نظر نمی آید که نابینای مادر زاد بوده باشد و به احتمال زیاد در مقطعی از عمرش کور شده باشد . به گفته خود او ، بدون آموزگار به این مرتبه از هنر و ادب دست یافته است که این اظهار نشان می دهد از هوش و استعداد فروان برخوردار بوده است. از اشعار رودکی که در بیش از صد دفتر نوشته شده بودند بیش از هزار بیت در دسترس نیست .