ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
حیدر رقابی
زادروز ۱۹ آذر ۱۳۱۰ تهران
درگذشت۲۳ آذر۱۳۶۶ تهران
علت مرگ سرطان کبد
آرامگاه:گورستان ابنبابویه
نامهای دیگر:حیدرعلی رقابی
پیشه:شاعر،استاد دانشگاه،فعال سیاسی
شناختهشده برای سراینده شعر ترانه مرا ببوس با صدای حسن گلنراقی
لقب:هاله
حزب سیاسی:جبهه ملی ایران و نهضت مقاومت ملی
حیدر رقابی (۱۳۱۰-۱۳۶۶) شاعر و فعال سیاسی ایرانی، متخلص به «هاله».
حیدر رقابی یا حیدرعلی رقابی در ۱۹ آذر ۱۳۱۰ به دنیا آمد او از فعالان سیاسی دهه ۱۳۳۲ در ایران بود. پدرش باجناق محمدحسن شمشیری از هواداران دکتر مصدق بود و مادرش با مادر بیژن ترقی، ترانهسرای معروف، دختر عمو بودهاند. وی از نظر گرایش و بینش سیاسی، فردی ملیگرا و در عینحال فعال بوده است. مهمترین شناختی که از حیدر رقابی در ایران وجود دارد این است که وی با تخلص به «هاله»، سراینده شعر ترانه مرا ببوس با صدای حسن گلنراقی است.
«بیژن ترقی» دربارهٔ نسبت خود با «حیدر رقابی»،و همچنین چگونگی سرودن شعر و اجرای «مرا ببوس» میگوید:
رقابی طبعی حماسی و مبارزهجو داشت و خیلی زود در ردیف طرفداران «دکتر مصدق»و«جبهه ملی» درآمده، پیوسته در کنار سیاسیون، استعداد شاعری را به کار منظومههای وطنی و حماسی گرفته، با شور و هیجان در میتینگها با صدایی رسا و کلماتی آتشین اشعار خود را از پشت بلندگوها به گوش همرزمان خود میرساند.
فعالیتهای سیاسی:
ناصر انقطاع سردبیر سابق روزنامه صبح ایران مینویسد:
حیدر رقابی(هاله) را که پیش از ۲۸ مرداد سازمان «سربازان جبهه ملی» را رهبری میکرد، و ملتگرایی تندرو بود، به سِمَت مسئول کمیته نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران برگزیده شد.
هاله در اثر فعالیتهای خود درنهضت مقاومت ملی به زندان می افتد
او که مسئول کمیتۀ تشکیلات نهضت مقاومت ملی دانشگاه تهران در سالهای 1332 -33-34 بود با وساطت شمشیری از زندان آزاد می شود با این شرط که ایران را ترک نماید.
خارج از کشور:
پس از آزادی از زندان در سال ۱۳۳۴ از ایران رفت و در کشور آمریکا سرگرم تحصیل دردانشگاه کلمبیا شد و در رشتهٔ حقوق بینالملل از این مرکز عملی لیسانس و فوقلیسانس خود را گرفت. ولی چون دست از ستیز با رژیم پس از ۲۸ مرداد برنمیداشت، با سفارت ایران در آمریکا درگیر شد و زمانی که کارشکنیهای سفارت عرصه را بر او تنگ کرد، بهناچار به آلمان رفت و دورهٔ دکترای فلسفه را در دانشگاه برلین گذرانید و در برلین هم خاموش نماند و سازمان دانشجویان ملی را پایهریزی و هفتهنامهای ۴ صفحه ای بهنام «پیشوا» را منتشر کرد. (پیشوا نامی بود که دکتر حسین فاطمی به مصدق داده بود)
حیدر رقابی از دوستان نزدیک خسرو قشقایی عضو جبهه ملی ایران بود.
در سال های آغازین دهه 40 که خسرو قشقایی نشریه باختر امروز را در آلمان منتشر می کرد، حیدر رقابی نیز همراه خسرو قشقایی بود. (باختر امروز نشریه دکتر حسین فاطمی در دوران ملی شدن نفت بود)
پایاننامهای که رقابی برای گذرانیدن آزمایش دکتری خود نوشت عنوان «مکتب انقلابی ملتها» داشت و در آن پیشبینی کرده بود که سرانجام دو آلمان خاوری و باختری دوباره بههم خواهند پیوست.
«ویلی برانت»صدراعظم آلمان، این پایاننامه را بهصورت کتابی با هزینهٔ خود چاپ کرد.
دکتر«حیدر رقابی» سپس از آلمان، دوباره به آمریکا بازگشت و در دانشگاههای این کشور با سمت استادی به تدریس «حقوق بینالملل» پرداخت
حیدر رقابی پس از انقلاب۱۳۵۷، بعد از33 سال دوری از میهن، به ایران بازگشت و به تدریس در دانشگاه مشغول شد ولی پس از انقلاب فرهنگی مانع از ادامه کار او در دانشگاه شدند
ده سال بعد از این بازگشت، به دلیل بیماری سرطان طحال در بیمارستان (UCLA) کالیفرنیا بستری شد. با وخامت حالش، و با توسل به برادرش جهانگیر رقابی، در آخرین روزهای زندگی دوباره به ایران بازگشت و ۲۳ آذر ۱۳۶۶ در تهران درگذشت. مدفن او در گورستان «ابن بابویه»یا(شیخ صدوق) در شهر ری است.و از آنجا که هرگز ازدواج نکرد بازماندهای ندارد.
متن شعر مرا ببوس:
مرا ببوس، مرا ببوس
برای آخرین بار
تو را خدا نگهدار
که میروم به سوی سرنوشت
بهار ما گذشته،گذشتهها گذشته
منم به جستجوی سرنوشت
در میان توفان همپیمان با قایقرانها
گذشته از جان باید بگذشت از توفانها
به نیمه شبها دارم با یارم پیمانها
که بر فروزم آتشها در کوهستانها
شب سیه سفر کنم
ز تیره ره گذر کنم
نگه تو ای گل من،
سرشک غم بدامن،
برای من میفکن
دختر زیبا
امشب بر تو مهمانم
در پیش تو می مانم
تا لب بگذاری بر لب من
دختر زیبا از برق نگاه تو
اشک بی گناه تو
روشن گردد یک امشب من
ستاره مرد سپیده دم
به رسم یک اشاره
نهاده دیده برهم
میان پرنیان غنوده بود
در آخرین نگاهش نگاه بی گناهش، سرود واپسین سروده بود
بین که من از این پس دل در راه دیگر دارم
به راه دیگرشوری دیگر درسر دارم
به صبح روشن باید از آن دل بردارم
که عهد خونین با صبحی روشن تر دارم
مرا ببوس
این بوسه وداع
بوی خون می دهد
- ترانه مرا ببوس با صدای زنده یاد حسن گلنراقی را می توانید از اینجا دانلود کنید .
باتشکر از کمانگیر گرامی..این دست ترانه ها بوسیله مردم و سینه به سینه منتقل شده به ما وگرنه در هر دو نظام مورد بغض و تحریم بودند..همین شعر را هم بصورت نصفه نیمه ممیزی های زمان تصویب کردند و بخشهای پایانی که اشاره به ظلمت شب و غیره داره حذف شده..درکل،وظیفه مانیز هست منتقل کنیم به نسلهای بعد..خوشحالم مورد اقبالتون واقع شد .
امیدوارم که در ارامش ابدی باشند شعر و آهنگ زیبایی هستش و من به این مدل اشعار و ترانه سائی ها علاقه ای خاص دارم
سلام مژده خانم
درمورد نقل قولهای پیرامون ترانه که متعلق ب یک اعدامی ست در حقیقت این ترانه نمادی شده از آخرین سحرگاه یک اعدامی در هر دوره و زمان
مثل ترانه ی فیلم از فریاد تا ترور (یار دبستانی من) که دیگه سمبل اتحاد شده و در بعضی ایام مردم دوشادوش هم در خیابانها زمزمه میکردند
سلام قاصدک عزیز
من هم همیشه فکر می کردم که این ترانه ی یک اعدامیه، اما برام خیلی جالب بود نوشته ی شما.
واقعا چرا آدمی با این سابقه ی مبارزه، نباید جایی در دانشگاه داشته باشه؟؟؟؟؟؟؟
سلام ناهید خانم تشکر از لطفتون..
ترانه وصف حال دوران اختناق ستمشاهی هستش اما نه شاعر و نه خواننده بر خلاف اونچه در کودکی بهمون گفته بودند اعدام نشدند..با تایپ این مطالبم، بیشترین افسوسم برا موقعی بود که مرحوم دکتر رقابی پس از سالها ب وطن بازگشت و مصادف باانقلاب فرهنگی نگذاشتند نسل دانشجو از چنین انسان بزرگی بهره مند گردد
اما خیلی قشنگ اشاره کردید که ترانه بنوعی همذات پنداری دو عاشقه که روزگار به نامردی جداشون میکنه
سلام قاصدک گرامی
مطلب جالب و جامعی بود ، این اهنگ رو خیلی دوست دارم ، ترانه ی بسیار زیبایی هم دارد ...تلفیق آهنگ و شعر طوری است که بی اختیار هر شنونده ای رو به ذوق می اورد که خود نیز آن را زمزمه کند...شاید به خاطر همذات پنداری با دردها و رنجهای یک اعدامی سیاسی یا شاید هم به خاطر عشق عمیقی که بین دو نفر بوده و همواره بی رحمانه به جدایی کشیده شده ست ....
به هر حال ممنون از تحقیقات جالب و زیباتون
روح مرحوم رقابی و گلنراقی هم شاد و قرین رحمت باد