ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
سلام
الحمدالله رب العالمین. امــــروز " دوشنبه 13 شعبان" روز برات زندهها است. زمانی برای شکرگذاری برای نعمت سلامتی و حیاتمان.
شاید بدانید خراسانیها، هرسال نیمههای شعبان را (دوازدهم، سیزدهم و چهاردهم) به چراغ برات می شناسند.
برای کلمه "برات" چند معنا ذکر شده:
1- به معنی ﺍعمال نیک است.
2- نوشتهای و یا سندی که به کسی دهند و به استناد آن، چیز دیگری را بگیرند.
گویا وجه تسمیه " برات" آن بوده است که هر کس در آن عبادت کند و کار نیکی انجام دهد، از دوزخ خلاصی یابد. به تعبیر مجازی، سند آزادیاش از کیفر دوزخ صادر میشود. به قولی دیگر، شب برات، شب تعیین روزی افراد است و به تعبیر مجازی اسناد ارزاق آنان صادر و به حکم الهی عمر و رزق هرکس معین میشود.
از معانی دیگر کلمه برات میتوان به آزادی اموات اشاره کرد. مردم استان بر این باورند که اگر مردگان در دنیا نتوانستند توشهای برای آخرتشان جمع آوری کنند و در دیار باقی در بند ماندند، در این روزها چشم انتظار براتشان از سوی خانواده، دوستان، اقوام و خویشاوندانشان هستند، تا با توکل به خدا و توسل به ائمه اطهار علیه السلام و به خصوص امام زمان (عج) سند آزادیشان از دوزخ امضا شود.
گویا در گذشته در مشهد و شهرهای اطراف آن، چراغ برات سه روز خاموش نمیشد و اکنون هم در شب ها، آنها که برات را میشناسند، چراغشان خاموش نمیشود. هنوز هم فانوسهای قدیمی خاطره شبهای برات را یادآوری میکند.
در این روزها مردم با حضور بر سر قبور رفتگان و قرائت فاتحه و پخش خیرات، یاد و خاطره عزیزان درگذشته خود را گرامی میدارند. البته این رسم نیز مانند سایر سنتها در روستاها و شهرهای کوچکتر مفصلتر اجرا میشود. و علاوه بر حضور در آرامستانها برای پاسداشت یاد عزیزان درگذشته، اجرای مراسم براتخوانی (در این مراسم نوجوانان و جوانان روستا به خانه افرادی که به تازگی عزیزی را از دست دادهاند میروند و اشعاری را در یادآوری روز برات میخوانند و اهالی خانه نیز از آنچه در خانه موجود است مانند خرما، شکلات، نقل و نبات، عناب و گردو به آنها میدهند و بدینوسیله از آنها تشکر میکنند)
و پخت شیرینی و نانمخصوص ( پخت انواع نان های سنتی، مانند روغن جوشی، چلبکی، کماچ، ساچ و حلوا و پخش آن در بین مردم) را هم شامل میشود.
...
اغلب در شهرستانهای استان، مراسمی خاص برای هر کدام از این سه روز با عناوین مختلف برگزار میشود.
برات غریبان، برات اسرا، برات مسافران، برات زندهها و برات مردهها از عناوینی است که برای این سه روز در نقاط مختلف خراسان استفاده میشود.
عده زیادی معتقدند مردگان "آرامش قلب"، به زنده ها هدیه میکنند. گویا ایرانیان از دیرباز برای مردگان خود ارزش خاصی قایل بوده و بر همین اساس با برپایی مراسمهای مختلف سعی میکنند تا روح اموات را از خود راضی و برای آمرزش و مغفرت آنان دعا کنند.
و البته شاید اجرای این سنت پسندیده توسط خراسانیان، آنها را یاد مرگ میاندازد و تلنگری برایشان به وجود میآید تا هر لحظه، مرگ را در نزدیکی خود ببینند و از این فرصت باقیمانده حضورشان در دنیای فانی، نهایت بهره را ببرند.
و اما
روزسیزدهم شعبان در برخی شهرهای خراسان به برات زندهها شهرت دارد و مردم در این روز به شکرانه نعمت سلامتی به پخش شیرینی و شکلات میپردازند.
به اعتقاد ما خراسانی ها شب پانزدهم مهمترین شب از شبهای برات است و البته در فضلیت شب نیمه شعبان همین بس که در آیینهای دینی ما به اندازه شبهای قدر تلقی شده و سرنوشت انسان در این شبها رقم میخورد و دعا و طلب آمرزش کردن گناهان برای زندگان و مردگان میتواند در این شبها تاثیر بسزایی داشته باشد.
بیایید برای عاقبت بخیری همگان دعا کنیم.
نفسم رفته دگر، کاش حیاتم بدهید
و اندر این نیمه ی شعبان براتم بدهید
تیره گشته ست دگر بخت و سیه روزم من
زین سیه روزی و زین بخت نجاتم بدهید...
----------------------------------------------
با سلام.
چراغ برات ما خراسانی عملی است برای اثبات اعتقاد راسخ ما به اصل معاد...اعتقاد به این دو اصل،یکی اینکه روح اموات هماره زنده است و البته امیدوار... و دیگر اینکه همین قبرستان روزی خانه ی او خواهد بود...
گفتنی است این رسم در روستای ما دو شب برگزار می شود...
شب چهاردهم شعبان: برات اموات...
شب نیمه شعبان: برات زنده ها...
ممنون که ماراهم با آداب و رسوم و سنت های شهر واستانتون
آشنا کردید . از همه جالبتر اون نان هاس سنتی و شیرینی و
حواش هست که من خیلی بهشون علاقمند هستم . خداوند
هه رفتگان را رحمت کند .
سلام
منم ازوقتی ساکن اینجاشدم با این رسم که خیلی هم برام جالب بود اشناشدم
روح درگذشتگان شاد وحاجات وبرات مانیز روا
سلام
خوبه که بعد از خوندن مطلب قشنگت ، کامنتها رو خوندم والا منم می خواستم مثل مریم جان به موارد برات اشاره کنم ، به خصوص آن شب قدر که این تازه براتم دادند
راستش دیروز صبح در مورد مراسم نیمه شعبان خواب عجیبی دیدم که خیلی عالی بود خیابونارو آذین بسته بودن و ...
شاید روزی همه شو نوشتم
امیدوارم همگی در زندگی سزاوار برات ستاندن باشیم ، التماس دعا
سلام...
ممنون که ما رو با رسوم شهرتون آشنا کردید....
بنده هم تا به حال دراین باره مطلبی نشنیده بودم....
اما برات برای من علاوه بر اون قسمت سریالی که مریم بانو فرمودند.... یادآور درس بانکداری و توضیح در مورد اسناد اعتباری از جمله برات ... و معنای امروزی آن در بانکداری است!!
باز هم سپاس
سلام
درست است چراغ برات بیشتر مورد توجه مردمان خراسان بزرگ است منتهی شنیدم در کردستان و یزد و حوزستان هم شبیه چنین مراسمی هست.
سپاس از شما
سلام
چه رسوم جالب و خوبی.ما که در اینور دنیا از همه چیز مانده ایم باور میکنید از نوشته شما تازه فهمیدم نزدیک نیمه شعبان هستیم؟ چه برسد به انجام مراسم. از هگی التماس دعا داریم
سلام
رسم خوبی ست منتهی این روزها هوا عجیب گرم شده و گویا دیروز هم گردو غباری بود و مسیر عمومی ترین آرامستان مشهد هم دور، گرما و انتظار و ...با توجه به اینکه بهشت رضا و خواجه ربیع بیشترین حجم مراجعه را دارند، این هفته ترافیک سنگین هم ایجاد می شود خوو...
تا باشد کار و تلاش و زندگی ... پیش پیش عیدبرات، نیمه شعبان مبارکا
جناب اقای امیری من هم هر وقت که می بینم جناب ستاریان به روز نموده اند و مطلب نوشته اند متوجه می شم که فردا نوبت منه . درست مثل همانی که شما مثال زده اید و برای من مثل دوران مدرسه که وقتی معلم از روی دفتر نمره به ترتیب شروع به درس پرسیدن می شد وقتی به اسم قبل از ما می رسید خودمان را جمع و جور می کردیم و سوالاتی که تاکنون از کسی پرسیده نشده را به تندی مرور می کردیم که خدایی نکرده خیطی بار نیاریم
بهبه حضور دوباره جناب گرامی همشهری!
به گمونم این خیط شدن و خیطی بار آوردن اصطلاح مشهدی همون گندزدن باشه.نه؟
سلام
جالب بود . تو ولایت ما چنین رسمی نیست ... شاید افرادی با خواندن این مطلب و اطلاع از چنین مراسمی به فکر بیفتند و گذر برات به مناطق ما هم برسد
کما این که اعتکاف هم نبود و کم کم به کمک بیت المال رشد کرد و فراگیر شد
راستی من هر وقت میام همسایه ها و مطلبی از شما میبینم یادم میوفته که فردا نوبت منه!!!
مثل بچه محصلی که میدونه نوبت بعدی انشا خوندن نوبت اوست
سلام
نه دیگه! چراغ براتی که حالا بدستتان برسد چندان تضمینی ندارد ها
شکر حضورم لااقل این سود رو برای شما دارد. نشانه بودن هم خوب است
سلام
نیمه شعبان روز گرامی و پر خیری است و چلچراغ این روز مبارک ، میلاد حضرت قائم (عج ) ، ضمن تبریک این ایام خجسته ، آمین دعاهایتان از ما و برات روزی و عیدتان از نفسِ مبارک آن حضرت
سلام
و
ای امام زمان و مظهر ذات
مر خدا را جمال تو مرآت
شب میلاد توست آن شب قدر
که خدا نام آن گذاشت برات
تو مگر خضر راه ما باشی
ورنه ره گم کنیم در ظلمات
چشم یاران و دوستان روشن
گل نرگس شکفت در گلشن
میرزا سید مهدی قدسی
سلام
همه ی رسوم پیشینیان ایران باستان دارای حکمتی نهان و آشکار است ، و همه زیبا و ستودنی .
من میتوتم یک معنای دیگه برای شب برات یا شبی ( برای تو ) که بنظرم نام گذار منظورش این بوده که این شب مال توست و هرآنچه میخواهی بخواه .
سلام
برات=برای تو
و
اما اینکه "برات"به چه معناست و بن و ریشه این واژه چیست؟
در حافظ نامه این توضیحات آورده شده است:" برات" از برائت عربی است و آن: نوشته ای است که بدان، دولت بر خزانه یا حکام ،حواله وجهی دهد. فرهنگ معین
سلام و وقت بخیر
مطلب خیلی خوب و جامع و کاملی ارائه نمودید . از مطلبی که قبلا من در وبلاگم نوشته بودم و مریم خانم نیز به آن اشاره نموده اند بسیار کامل تر و جامع تر هستش .
امسال ما حسابی درگیر این مسئله هستیم و این چند روز رسم و رسوم مختلفی را شاهد هستیم و از اطراف و اکناف می شنویم . این مطلب که فرموده اید در مناطق کوچکتر این مراسم مفصل تر گرفته می شود واقعا همین طور است .
روز جمعه ای که خدمت گرامی مادر بودم به جهت افزایش معلومات عمومی و همچنین رسم و رسومی از ایشان خواستم اطلاعات بیشتر در این مورد بدهند و یکی از آموزشهای ویژه ای که کسب نمودم این بود که گرامی مادر معتقد بودند که روز اول (می شود دوازدهم شعبان) برات شهدا است و روز دوم (سیزدهم شعبان) برات غریبان است و روز سوم (چهاردهم شعبان) برات مردگان است و روز پانزده شعبان نیز برات زنده هاست . و مطلب دیگری که ایشان بیان نمودند و برایم کمی غریب بود این بود که گرامی مادر فرمودند سال اول برات نمی گیرند درحالیکه من اکثر جاها دیده ام که سال اول برات مفصل تری می گیرند .
و جالبتر اینکه باز خانواده خانمم معتقدند که روز سوم را نباید زیاد طولانی برات گرفت و نزدیک غروب خورشید باید به خانه بازگشت و شب ولادت را پاس داشت .
به هرحال در منطقه خراسان بزرگ (شمالی، رضوی، جنوبی) بیشتر این مراسم برپا می شود و اکثر مناطق کشور عزیزمان ایران این مراسم را فکر کنم ندارند .
باز هم ممنون از مطلب زیبا و جامع و کامل . یادم باشه از این به بعد در مورد این مراسم خواستم کسی را اطلاع رسانی نمایم حتما ارجاعش بدهم به اینجا
سلام همشهری
عاقبتتون بخیر و شادی
خدا رحمت کند مادرخانمتون رو و حفظ نماید گرامی مادرتان را
...
ممنون از حُسن نظرتان. ان شاءالله در بلاگفا باز بشه و منم بخونم اون چراغ برات شما را...
سلام همطاف جان
من هر وقت اسم "برات" رو می شنوم یاد سه چیز می افتم :
1- این شعر حافظ :
چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی
آن شب قدر که این تازه براتم دادند
2- یاد یکی از قسمتهای بسیار لطیف سریال "هشت بهشت" که حسین پناهی به دنبال گرفتن برات بود
3- و یاد همشهری تون آقا سهیل
آقا سهیل چند تا مطلب در باره ی چراغ برات نوشتند اگه بلاگفا مشکل نداشت می رفتم یکی از این مطالب رو که تو وبلاگ گروهی مون نوشته بودند می آوردم اینجا
- جالبه ! برات مرده ها ...برات زنده ها ! اولی تلنگره و دومی شکرانه ... هر دوشون خوبند
چشم هم برای امرزش مردگان دعا می کنیم و هم برای عاقبت بخیری خودمون و همینطور برای شفای عاجل بیماران
ممنون بابت مطلب خوبتون . فکر می کنم این نوشته رو می شه تو دسته بندی مستندنویسی جا داد
سلام مریم بانو جانم
بهبه، چه یادآوری های زیبایی
یه سرچ کردم دیدم گویا، مولانا بیشتر از برات و شب برات گفته!
آمد شعبان عمدا از بهر برات ما
تا روزی و بیروزی از بخشش رب بیند
و
اون حلوا رو میشه مستند حساب کرد ها. منتهی مابقی رونوشتی است از فرهنگ محلی و بومی هم ولایتی ها
...
خداوندا مارا آن دِه که آن بِه